Zoeken

‘Blijf ondanks alles tóch positief’, is de oproep van Henk de Veen (69) aan mensen die net als hij longkanker door asbest hebben. Toen hij de diagnose twee jaar geleden kreeg, besloot hij niet bij de pakken neer te gaan zitten. ‘Want wat levert dat je op, niets toch?’ De voormalig bouwvakker en uitvoerder uit het Drentse Gieten is inmiddels hard op weg om volledig te herstellen van zijn ziekte.

‘Ik dacht, hier klopt iets niet’
De Veen vermoedt voor het eerst dat er iets mis is als hij een vriend helpt bij het metselen van een overkapping. Normaal zou dat voor hem een koud kunstje moeten zijn. ‘Maar nu was ik na een paar uur helemaal kapot. Hoewel ik COPD heb, wist ik: dit is niets voor mij. Ik dacht, hier klopt iets niet. Mijn conditie was écht niet goed.’ De Veen brengt een bezoek aan de huisarts. Die stuurt hem voor nader onderzoek door naar het ziekenhuis. ‘Op de foto’s zagen de artsen dat ik in mijn rechterlong een kankergezwel had. Pas toen viel bij mij het kwartje. Dit maakte alles ineens duidelijk.’

Elke vier weken krijgt hij immuuntherapie. Per drie maanden wordt een longscan gemaakt en heeft hij een gesprek met de longarts. Dat traject verloopt zeer voorspoedig. ‘Je gaat de medische molen in, waarvan je mensen vaak hoort zeggen: dat is het begin van het einde. Maar mijn geluk is geweest dat ik op het moment van de diagnose geen uitzaaiingen had. De immuuntherapie slaat heel goed aan. Uit de laatste scan is gebleken dat ik voor 99 procent schoon ben. Toen we dat hoorden, zijn mijn vrouw en ik wel even gezellig uit eten gegaan!’

Knapperend asbest op het vuur
De Veen werkt zijn gehele loopbaan in de bouw. Zoals zoveel ondernemerskinderen begint hij bij het bedrijf van zijn vader. ‘Als jochie van tien stond ik al op de bouw. Prachtig vond ik dat, tussen al die stoere kerels. Toen ik op mijn zestiende bij mijn vader in dienst kwam, werd het natuurlijk wel écht werken. Als je zo jong bent, is dat best even wennen. Maar dat verandert als je ouder wordt. Ik heb het werk altijd heel mooi blijven vinden.’

Hoewel De Veen het grootste deel van zijn loopbaan als uitvoerder zal werken -hij rondt op aandringen van zijn vader de opleiding al op twintigjarige leeftijd af- komt hij gedurende zijn eerste jaren als timmerman regelmatig met asbest in aanraking. Hij zaagt en boort in dakplaten, vensterbanken, radiatorisolatie en wandplaten. Zonder bescherming en zonder enige kennis van de risico’s. ‘Asbest werd voor van alles gebruikt. Niemand kende de gevaren, dus je bewerkte het materiaal gewoon. Vrijdagmiddag ruimden we de bouw op. Van het afvalhout maakten we een gezellig vuurtje. Brandde het eenmaal goed, dan gooiden we er nog een paar asbestplaten op. Want dat knapperde zo mooi. Er werd nooit bij nagedacht dat het gevaarlijk zou kunnen zijn. Het is ook niet eerlijk om iemand uit die tijd iets kwalijk te nemen.’

Regeling voor zijn beroepsziekte
Tijdens zijn militaire dienstplicht werkt De Veen met nóg een berucht materiaal: Chroom-6 houdende verf. Hij is chauffeur in het leger en schuurt en schildert ook de trucks. De verf kan onder meer longkanker veroorzaken. De Veen hoort van de financiële regeling voor ex-defensiepersoneel, maar denkt daar zelf weinig kans op te maken. Toch is zijn navraag bij de Sociale Verzekeringsbank niet vruchteloos. Hij verneemt dat er nog een regeling is, specifiek voor mensen met zijn beroepsziekte. ‘Maar ook in dit geval dacht ik niet in het straatje te passen, want zo gaat het vaak bij mij. Het ISBG gaf echter anders aan en zette de procedure in gang. Nadat de huisbezoeker van het ISBG was langs geweest, duurde het vervolgens een tijdje voordat ik iets hoorde. Ik dacht: zie je wel, dat wordt niks. Totdat ik werd gebeld met de mededeling dat de aanvraag was goedgekeurd. Uiteraard ben ik daar erg blij mee. Het is goed dat deze regeling bestaat. Mensen die met asbest hebben gewerkt, vinden hun oud-werkgevers niet meer zo snel. Het is vaak erg lang geleden. En begin maar eens een juridische zaak. Voor een hoop mensen die lijden aan een beroepsziekte is die stap veel te groot. Ik denk dat de tegemoetkoming voor veel mensen zeer welkom is.’

Tachtig kilometer op de fiets
Nu zijn herstel bijna een feit is, merkt De Veen dat de ziekte steeds minder zijn tol eist. ‘Vlak voor de diagnose hadden mijn vrouw en ik beiden een elektrische fiets gekocht. Toen ik ziek werd, heb ik die van mij niet meer gebruikt. Vorig jaar halverwege de therapie zijn we weer begonnen met fietsen. Dat gaat steeds beter. De fietsen gaan op de auto, we pakken een tas met kleren in en we zijn zo maar een hele week weg. Het liefst gaan we naar Duitsland, waar ik zelf lange tijd als uitvoerder heb gewerkt. We hebben het rustig opgebouwd met ritjes van een kilometer of tien. Nu rijden we weer routes van zeventig, tachtig kilometer.’

Het aantal bezoeken aan het ziekenhuis wordt de komende tijd afgebouwd, tot uiteindelijk jaarlijks één keer. De Veen realiseert zich dat hij goed is weggekomen. ‘Het is natuurlijk heel cru, maar bij mensen met uitzaaiingen is het een ander verhaal. Ik heb geluk gehad, al had ik het er in het begin moeilijk mee. Toch heb ik altijd goede hoop gehouden, de moed niet verloren. Je moet de kop ervoor houden, zoals we hier in Drenthe zeggen. Ondanks alles tóch positief blijven, want je moet door. En dat heb ik gedaan.’

Lange tijd was het haar grote droom om patissier te worden. Ze vond het heerlijk om haar creativiteit los te laten op smakelijke taarten, gebakjes en cup cakes in allerlei prachtige vormen en kleuren. Maar aan de loopbaan van Maricella Korvemaker (23) is abrupt een einde gekomen. De Groningse lijdt aan bakkersastma. ‘Een beroepsziekte waar ik zelf nog nooit van had gehoord.’

Vaak benauwd, maar niet weten van stoppen
Korvemaker doet vanaf 2018 een opleiding tot banketbakker. Ze loopt stage bij een patisserie en werkt vervolgens drie jaar bij een brood- en banketbakker. Het afmeten, scheppen en zeven van de ingrediënten geeft veel verstuiving. Regelmatig wentelt ze haar handen in bloem, om te voorkomen dat het deeg tijdens het kneden en knippen aan haar vingers blijft plakken. Hoewel ze vaak benauwd is, gaat ze door met haar werk. ‘Ik ben gewoon niet iemand die snel opgeeft. Al probeerde ik ondertussen wel wat aan de klachten te doen. Met het dragen van een mondkapje en door ervoor te zorgen dat de ingrediënten minder gingen stuiven. Maar het hielp eigenlijk niks. Het stuifsel gaat in je neus zitten. Je gaat niezen en dan word je ook meteen benauwd. Eén keer ging ik bijna van mijn stokje. Een collega had toevallig een pufje bij zich. Dat hielp, voor het moment.’

Combinatie van COVID, griep en astma
Op een dag gaat het echter goed mis. Als ze op het werk weer eens heel erg benauwd is geworden, besluit ze toch maar naar huis te gaan. Als ze de volgende dag wakker wordt, is het nog erger. ‘Toen mijn vriend ’s avonds thuis kwam waren mijn lippen zelfs al een beetje blauw. Daar moet je toch even mee naar een arts, zei hij verontrust. Van het bezoek aan het ziekenhuis weet ik niet veel meer. Alles werd ineens heel wazig. Ik weet nog dat ik in de wachtruimte zat. Opeens lag ik in een bed.’

Die dag komen drie dingen samen. De longarts omschrijft het achteraf als een combinatie van de na-effecten van een COVID-besmetting die ze enkele weken ervoor had gehad, griep en een flinke astma-aanval. Roggemeel en roggebloem blijken de grootste boosdoeners. In het Martini Ziekenhuis in Groningen wordt de diagnose bakkersastma gesteld. ‘Een beroepsziekte waar ik zelf nog nooit van had gehoord. En niemand eigenlijk. Iedereen die de term hoort, schiet spontaan in de lach. Ben jij allergisch voor bloém?’

Geen juridische stappen
Als de diagnose is gesteld, is duidelijk dat ze haar geliefde werk voorgoed vaarwel moet zeggen. Dat krijgt zijn beslag als haar werkgever besluit om haar contract niet te verlengen. ‘Hij wilde niet verder met iemand die allergisch is voor bloem, wat ik goed kan begrijpen’, zegt ze nuchter. Juridische stappen tegen het bedrijf wil ze niet zetten. Ze meldt zich bij het ISBG voor de tegemoetkoming. ‘Wat kan de bakker eraan doen dat ik allergisch ben voor bloem, niets toch? Daarom vind ik de tegemoetkoming een goede oplossing. Ik heb daar een beter gevoel bij dan dat ik om geld ga vragen bij mijn oude werkgever.’

Korvemaker is blij dat de longarts in het ziekenhuis haar op de regeling heeft gewezen. ‘Het was net nieuw in die tijd. Het fijne wist ze er niet van, maar raadde mij toch aan de website eens te bekijken. Na het doorlopen van de vragenlijst en het invullen van de formulieren kwam de huisbezoeker van het ISBG bij mij thuis. Samen hebben we het werk en de precieze blootstelling aan de ingrediënten in kaart gebracht. Ongelooflijk eigenlijk, hoe gemakkelijk het ging. Je vult een paar formulieren in en dan komt er iemand langs. Ik heb nog nooit zo eenvoudig iets aangevraagd.’

Niet langer uitgeput op de bank
Voor haar dagelijkse broodwinning werkt ze nu op de bakkersafdeling van de HEMA. Ze vindt het leuk werk. De collega’s zijn aardig. Bovendien staat ze hier niet bloot aan de ingrediënten die haar ziek hebben gemaakt. Van het gebak tot en met het brood komt alles voorverpakt binnen. Daardoor voelt ze zich met de dag beter. ‘Na het werk bij de bakkerij ging ik uitgeput op de bank liggen en vond ik het wel prima. Nu kan ik weer lekker een rondje wandelen met de hond. Ik voetbal graag en dat hou ik weer een hele wedstrijd vol. Dat was eerder ook niet zo. De dagelijkse dingen gaan nu een stuk makkelijker.’ Desondanks vindt ze het jammer het beroep van banketbakker niet meer te kunnen uitoefenen. ‘Ik mis het ook wel heel erg. Het creatieve aan het werk vond ik het mooie. Zelf taartjes, gebakjes en cup cakes maken. Mijn eigen ideeën, in plaats van verplicht maken hoe het moet. Helaas kan dat allemaal niet meer. Na de diagnose heb ik nog geprobeerd om als zelfstandige verder te gaan. Maar zodra ik thuis het pak had geopend en de bloem in de mixer deed, ging het al mis. Dan is het ook maar beter dat je het niet meer doet, heb ik geconcludeerd.’

De tegemoetkoming wil ze reserveren voor een opleiding. ‘Al weet ik nog niet zeker of ik echt terug ga naar school. Ook niet welke opleiding het zou moeten zijn. Misschien dat ik die stap ooit nog zet. Opleidingen zijn duur. Als ik het dan toch wil, is het goed dat ik het geld in elk geval heb!’

De eerste aanvragen voor de Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten zijn toegekend, onder wie aan de 43-jarige Darnell Ramnath. De oud-procesoperator uit Zoetermeer lijdt aan allergisch beroepsastma. Hij liep de ziekte op bij een chemisch bedrijf door een incident dat nog lang zou nadreunen, zowel geestelijk en lichamelijk als juridisch en financieel.

‘De stof kwam overal terecht, zelfs onder mijn masker’

Als in 2016 het bedrijf een productie wil starten waarbij een sensibiliserende stof zal worden gebruikt, ondergaan Ramnath en zijn collega’s een uitgebreid onderzoek. Hij blijkt als enige uit de ploeg allergisch voor de stof. De toxicoloog adviseert om blootstelling zoveel mogelijk te vermijden. Toch wordt hij tijdens een avonddienst op de productie gezet. ‘Onder protest, dat wel’, blikt hij terug. ‘Ik had immers allergisch op de stof gereageerd, wat alom bekend was. Maar we waren sterk onderbezet, ik werd die avond echt voor het blok gezet.

‘Tijdens de derde dienst gaat het mis. Als gevolg van een verstopte trechter loopt de container van de machine vol. Ramnath en een collega moeten de inhoud overhevelen naar een andere. In die container komt tijdens het aankoppelen de inhoud van de inmiddels ook volgelopen hopper met een plof terecht. Een enorme stofwolk is het gevolg. ‘De stof kwam overal terecht, zelfs onder mijn masker. Toen ik even later mijn gezicht waste, zag ik een heftige huiduitslag in mijn gezicht, op mijn borst en hals.’

30 duizend euro om te vertrekken

Ramnath mag van de leiding die avond niet naar de huisartsenpost. Hij moet zijn dienst uitzitten. Letterlijk, in de controlekamer van het bedrijf. Daar wordt hij steeds benauwder. Eenmaal thuis heeft hij last van een piepende ademhaling. Ramnath consulteert de bedrijfsarts, die hem voor een reeks allergietesten naar het ziekenhuis doorverwijst en de ziekmelding doet. ‘Vanaf dat moment ben ik voor van alles en nog wat uitgemaakt. Ik zou een profiteur zijn, een slaatje uit de situatie willen slaan. De astma werd zelfs op mijn afkomst gegooid, omdat ik uit Suriname kom. Kun je dat geloven? Ik kreeg 30 duizend euro bruto aangeboden om te vertrekken. Wel moest ik dan voor strikte geheimhouding tekenen. En alles wat er in de toekomst met mijn gezondheid zou gebeuren, was voor mijn rekening.’

Als enige boventallig verklaard

Ramnath weigert het aanbod. Hij krijgt vervangend werk in de logistiek. Maar als hij na een halfjaar vakantie wil opnemen, blijkt dat hij nog steeds ziek staat gemeld. Zo probeert het bedrijf hem er via de achterdeur uit te werken. Hij spant een zaak aan die hij wint en werkt vervolgens vijf jaar op het laad- en losterrein. Ook hier stuit hij op veel onbegrip. ‘Vanwege mijn astma mocht ik weinig, maar ik kreeg wel het salaris van een ervaren procesoperator. Collega’s keken me met scheve ogen aan, de sfeer was niet te harden. Uiteindelijk ben ik vanwege een overdracht van het bedrijf als enige van de afdeling boventallig verklaard, terwijl ik er langer werkte dan sommige anderen. Ik kon een ontslagvergoeding krijgen conform de oude, ruimere kantonrechtersformule. Ik dacht: weet je wat? Ik kies eieren voor mijn geld. Niemand moet me daar. Elke dag ga ik met tegenzin naar mijn werk. Het is mooi geweest.’

Tot inkeer komen

Nu zit Ramnath een paar maanden thuis. Hij is allergisch voor alle denkbare soorten stof. Krijgt hij te veel binnen, dan klapt alles dicht. Een puffer geeft wat verlichting, maar de klachten zullen nooit meer weggaan. Ondanks dit alles is zijn blik gericht op de toekomst. Na de zomer begint hij met een coachopleiding om mensen te helpen om de balans tussen lichaam en geest terug te vinden. Hij paste deze ‘holistische’ methode ook toe op zichzelf. ‘Lang heb ik ermee rondgelopen dat ik zo weinig begrip kreeg voor mijn situatie. Totdat ik dacht: ik moet naar binnen keren, in plaats van naar buiten. Niet in het cognitieve blijven hangen, maar letterlijk tot inkeer komen. Vanaf dat moment ben ik steeds meer in het heden gaan leven, in plaats van in het verleden. Ik deed dat helemaal zelf, op basis van wat ik online kon vinden. Maar het werkte wel.’

Tijd voor een nieuw hoofdstuk

Terwijl zelfs zijn familie en vrienden twijfelden aan zijn integriteit, is zijn vrouw altijd achter hem blijven staan. Als zij een nieuwsbericht leest over de regeling TSB, seint zij haar man in. ‘Fijn hoe het instituut de zaken zo netjes heeft geregeld’, blikt Ramnath terug. ‘Met mijn behandelaar kon ik heel goed praten, het voelde echt vertrouwd. De aanvraag bij het ISBG heeft een paar maanden geduurd, terwijl de rechtszaak voor de aansprakelijkheid die ik tegen mijn oud-werkgever heb aangespannen al zeven jaar loopt. Als ik die zou winnen, dan moet ik de tegemoetkoming terugstorten. Maar met die zaak ga ik door tot het bittere eind, het is echt een morele kwestie geworden. Toch wil ik ook niet té vaak terugblikken op die nare tijd. De tegemoetkoming heeft geholpen om daarvan een heel stuk af te sluiten. Het is een hele opluchting om erkenning te krijgen van een deskundige partij die een objectief, neutraal oordeel velt. Over twee jaar ga ik mijn eigen praktijk beginnen. Het is tijd voor een nieuw hoofdstuk in mijn leven.’

‘Tijdens het schilderen viel zomaar ineens mijn arm naar beneden’, blikt Hendrik Jan Bruggink terug op het moment dat zich voor het eerst een symptoom van zijn ziekte openbaarde. Hij was zittend op een steiger aan het werk bij een winkelpand in Zutphen. ‘Plotseling voelde ik al mijn krachten wegvloeien, als een fietsband die leegloopt. Ik viel zo van de steiger op de stoep. Daar lag ik dan.‘

Even later lukt het Bruggink om op handen en knieën naar binnen te kruipen. Hij aarzelt geen moment en belt zijn baas, om te vertellen dat hij naar de dokter zal gaan. ‘En weet je wat nu het gekke was? Precies op dat moment kwam een collega binnen, met in zijn handen een blaadje van de bond. Hij zei: Henk, er staat een interessant verhaal in over OPS, dat moet je eens lezen. Toen ik dat eenmaal gelezen had, dacht ik: als het dát maar niet is.’

Na een doorverwijzing naar het Solvent Team in Amsterdam krijgt Bruggink het nieuws dat hij wel degelijk OPS (CSE) heeft. Het is 1999 en hij is dan nog maar 53. ‘Je kunt je vak niet meer uitvoeren, werd mij verteld. Wat zou je ervan vinden als je met vervroegd pensioen zou gaan? Dat was best even slikken, maar ik had gewoon geen keus. Als ik door was gegaan met mijn werk, dan was ik er nu misschien niet meer geweest.’

Bruggink begint als schilder op zijn zeventiende en werkt veel met synthetische verf. Tijdens zijn werk zijn de ruimtes vaak slecht geventileerd. Eén project kan hij zich nog goed herinneren. ‘In een nieuw kantoor was een zwevende houten vloer geplaatst. Daar moesten we de betonvloer en muren schilderen met twee-componentenverf, echt puur vergif. Regelmatig haalden we er een vloerplaat uit zodat we even naar lucht konden happen. Op maandag trok ik een schone overall aan, op vrijdag kon ik er zo uitkruipen. Dat ding was door de verf zo hard geworden, die bleef vanzelf rechtop staan.’

Als de schoondochter van Bruggink hoort van de regeling voor werknemers met CSE, maakt ze de aanvraag voor hem in orde. ‘Die regeling is er wel wat laat gekomen’, zegt hij. ‘Want door de arbeidsongeschiktheid ga je er financieel toch behoorlijk op achteruit. Maar het OPS-loket heeft alle medewerking verleend en alles vlot geregeld, mede dankzij het feit dat ik alle papieren van mijn diagnose netjes had bewaard.’

Bruggink is vaak vergeetachtig en ook snel moe. ‘Na tien minuten inspanning vloeien al mijn krachten weg. In het begin had ik daar moeite mee, maar ik heb ermee leren leven. Ik ben gewoon blij dat ik er nog ben. Ook ben ik echt héél blij dat ik destijds niet heb gewacht, maar meteen actie heb ondernomen. Het klinkt gek, maar mijn val van die steiger is ergens ook mijn geluk geweest.’

Rapportage: overzicht van ernstige stoffengerelateerde beroepsziekten
Het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) publiceert 13 juli 2022 een voorlopig overzicht van ernstige stoffengerelateerde beroepsziekten.
Dit overzicht is in overleg en samenwerking met de andere kernpartijen die participeren in het Landelijk Expertise Centrum Stoffengerelateerde Beroepsziekten (Lexces) en in opdracht van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) tot stand gekomen. Deze rapportage bevat een overzicht, classificatie en afwegingskader ernstige stoffengerelateerde beroepsziekten. Het overzicht heeft op dit moment een voorlopig karakter en is dynamisch. Het overzicht van ernstige stoffengerelateerde beroepsziekten vindt u hier.

Rapportage: protocollen en inrichten deskundigenpanels
Het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) publiceert op 2 december 2022:

• Een lijst met ernstige beroepsziekten die als eerste uitgewerkt zullen worden voor aanvang van de Regeling TSB;
• Een voorstel van de eerste panels van deskundigen voor de uitvoering van de TSB. Als onderdeel hiervan: het opleveren van een geactualiseerd generiek afwegingskader voor het op individueel niveau diagnosticeren van stoffengerelateerde beroepsziekten;
• Protocollen per beroepsziekte op de lijst van ernstige stoffengerelateerde beroepsziekten voor de uitvoering van de TSB.
• Blootstellingsbeoordeling bij longkanker door asbest, gebaseerd op een Job-exposure matrix (het SYNERGY, SYN-JEM project).

De opdracht van het Ministerie van SZW is uitgevoerd in samenwerking met de kernpartijen die participeren in het Lexces: het NCvB, de Polikliniek Mens en Arbeid (PMA), het IRAS, het Nederlands Kenniscentrum Arbeid en Longaandoeningen (NKAL), en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
De eindrapportage van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten kunt u hier lezen.

Rapport Commissie Heerts: ‘Stof tot nadenken’
Werknemers die ziek worden als gevolg van blootstelling aan gevaarlijke stoffen hebben belang bij een snelle tegemoetkoming, zonder ingewikkelde rechterlijke procedures. Dat concludeert de onderzoekscommissie onder leiding van Ton Heerts, die in opdracht van het kabinet onderzocht hoe de afhandeling beroepsziekteclaims kan worden vereenvoudigd. De commissie onderstreept daarnaast het belang van goede preventie. Staatssecretaris Van Ark nam op 14 mei 2020 samen met Han Busker (FNV) en Hans de Boer (VNO-NCW) het rapport ‘Stof tot nadenken’ van de Commissie vergemakkelijking schadeafhandeling beroepsziekten onder leiding van Ton Heerts in ontvangst. 

Het rapport kunt u hier lezen.

Persbericht 2 november 2023: Benoemingen bij het IAS/ISBG
Persbericht 28 april 2023: 250 tegemoetkomingen aangevraagd voor beroepsziekte
Persbericht 5 januari 2023: Per 1 januari: Financiële tegemoetkoming voor slachtoffers beroepsziekten

Wanneer u zich aanmeldt voor de regeling Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten (TSB) volgen er vier stappen. Deze vier stappen worden hieronder toegelicht.

STAP 1. Lezen, ondertekenen en opsturen van de formulieren

Nadat u zich via onze website heeft aangemeld, nemen wij altijd telefonisch contact met u op. De ISBG-medewerker geeft u een uitleg over de procedure en neemt uw aanmelding met u door. Als blijkt dat het doorzetten van de procedure zinvol is, ontvangt u van ons de aanvraagset. Deze bestaat uit een folder, retourenvelop en vier formulieren:

• het SVB-aanvraagformulier

• de medische machtiging

• de toestemmingsverklaring

• het gegevensformulier

Lees de formulieren goed door, vul ze in en onderteken ze alle vier. Het is belangrijk dat u alle vier de formulieren tegelijk aan ons terugstuurt. Als er nog één ontbreekt kunnen we niet verder in de procedure. Als u nog vragen heeft kunt u de ISBG-behandelaar van uw aanvraag bellen.

STAP 2. Onderzoek arbeidsverleden en blootstelling

De ISBG-medewerker neemt contact met u op om een afspraak te maken voor een gesprek. Doel van dit gesprek is om uw gehele arbeidsverleden in kaart te brengen en alle werksituaties te bespreken waarbij u mogelijk in aanraking bent gekomen met gevaarlijke stoffen. Dit gesprek vindt plaats bij u thuis en duurt ongeveer anderhalf uur.

Voorbereiding huisbezoek
Bereid u zo goed mogelijk voor op dit gesprek. Ga na hoe, wanneer en bij welke werkgever u in aanraking bent gekomen met gevaarlijke stoffen. Noteer de jaartallen op papier. Misschien heeft u nog een CV uit die tijd. Dit kan uw geheugen helpen.

Ook is het van belang om alvast op zoek te gaan naar zo veel mogelijk bewijs. Onze medewerker kan hiervan tijdens het huisbezoek foto’s nemen. Denk aan oude papieren van uw werk zoals uw arbeidscontract, overeenkomst tot opdracht, getuigschrift of loonstrookjes. En misschien heeft u zelfs nog wel foto’s, een personeelskrantje of een andere herinnering zoals een speldje of een horloge.

Huisbezoek
Het gesprek tijdens het huisbezoek begint bij uw eerste baan of opdracht. Dan wordt de volgende baan of opdracht besproken. Tot aan uw huidige werk of het moment dat u bent gestopt met werken. Bij elke functie van uw loopbaan vragen we u of u zelf met een gevaarlijke stof heeft gewerkt of daarmee in aanraking bent geweest omdat anderen in uw werkomgeving hiermee werkten. Ook zal de ISBG-medewerker u vragen hoe vaak dat gebeurde en hoe intensief deze blootstelling is geweest.

Na het huisbezoek
De ISBG-medewerker verzamelt alle informatie uit het gesprek en maakt hier een zogenaamd Rapport blootstelling door arbeid van, waarna u dit ontvangt. Kunt u zich vinden in de inhoud van het rapport? Dan hoeft u niets te doen. Wilt u iets veranderen of heeft u een aanvulling op het rapport? Neem dan binnen vijf dagen na ontvangst contact op met de behandelaar van uw aanvraag.

STAP 3. Diagnose en het oordeel van het deskundigenpanel

In deze stap vragen wij de diagnose en andere noodzakelijk medische informatie over u op bij de arts(en) voor wie u een medische machtiging heeft afgegeven.

Het deskundigenpanel, dat ondersteund wordt door Bureau Lexces, beoordeelt deze informatie samen met het Rapport blootstelling door arbeid. Het deskundigenpanel oordeelt of er sprake is van een beroepsziekte volgens de voorwaarden van de Regeling TSB.

Lexces is het landelijk expertisecentrum stoffengerelateerde beroepsziekten. Lexces bundelt kennis en expertise op het gebied van gevaarlijke stoffen en gezondheidsrisico’s voor werkenden.

STAP 4. Het advies

Tot slot adviseren wij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) over uw recht op de tegemoetkoming. Dit doen wij op basis van alle informatie die u ons gegeven heeft en het oordeel van het deskundigenpanel. De SVB is de organisatie die namens de overheid verantwoordelijk is voor de uitbetaling van de tegemoetkoming.

Wettelijke beslistermijn

In de regeling TSB is geregeld dat de SVB binnen 16 weken op uw aanvraag beslist. Lukt dat niet, dan mag de SVB de wettelijke beslistermijn verlengen met nog een keer 16 weken. Lukt het dan nog niet, dan mag de SVB u vragen akkoord te gaan met een nieuwe datum waarbinnen beslist gaat worden.

Tegemoetkoming en nabestaanden
U moet zich bij leven aanmelden bij het ISBG om recht te hebben op een tegemoetkoming. Bij overlijden na aanmelding hebben uw nabestaanden mogelijk recht op de tegemoetkoming. In dit geval dienen uw nabestaanden het SVB-aanvraagformulier binnen zes weken terug te sturen nadat wij deze ter ondertekening hebben toegezonden.

Contact
Heeft u een vraag of heeft u hulp nodig bij het invullen van de formulieren? Of wilt u misschien toch niet doorgaan met uw aanvraag? Neem dan contact op met de behandelaar van uw aanvraag.

Wanneer u zich aanmeldt voor de regeling Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten (TSB) volgen er vier stappen. Deze vier stappen worden hieronder toegelicht.

STAP 1. Lezen, ondertekenen en opsturen van de formulieren

Nadat u zich via onze website heeft aangemeld, nemen wij altijd telefonisch contact met u op. De ISBG-medewerker geeft u een uitleg over de procedure en neemt uw aanmelding met u door. Als blijkt dat het doorzetten van de procedure zinvol is, ontvangt u van ons de aanvraagset. Deze bestaat uit een folder, retourenvelop en vier formulieren:

• het SVB-aanvraagformulier

• de medische machtiging

• de toestemmingsverklaring

• het gegevensformulier

Lees de formulieren goed door, vul ze in en onderteken ze alle vier. Het is belangrijk dat u alle vier de formulieren tegelijk aan ons terugstuurt. Als er nog één ontbreekt kunnen we niet verder in de procedure. Als u nog vragen heeft kunt u de ISBG-behandelaar van uw aanvraag bellen.

STAP 2. Onderzoek arbeidsverleden en blootstelling

De ISBG-medewerker neemt contact met u op om een afspraak te maken voor een gesprek. Doel van dit gesprek is om uw gehele arbeidsverleden in kaart te brengen en alle werksituaties te bespreken waarbij u mogelijk in aanraking bent gekomen met gevaarlijke stoffen. Dit gesprek vindt plaats bij u thuis en duurt ongeveer anderhalf uur.

Voorbereiding huisbezoek
Bereid u zo goed mogelijk voor op dit gesprek. Ga na hoe, wanneer en bij welke werkgever u in aanraking bent gekomen met gevaarlijke stoffen. Noteer de jaartallen op papier. Misschien heeft u nog een CV uit die tijd. Dit kan uw geheugen helpen.

Ook is het van belang om alvast op zoek te gaan naar zo veel mogelijk bewijs. Onze medewerker kan hiervan tijdens het huisbezoek foto’s nemen. Denk aan oude papieren van uw werk zoals uw arbeidscontract, overeenkomst tot opdracht, getuigschrift of loonstrookjes. En misschien heeft u zelfs nog wel foto’s, een personeelskrantje of een andere herinnering zoals een speldje of een horloge.

Huisbezoek
Het gesprek tijdens het huisbezoek begint bij uw eerste baan of opdracht. Dan wordt de volgende baan of opdracht besproken. Tot aan uw huidige werk of het moment dat u bent gestopt met werken. Bij elke functie van uw loopbaan vragen we u of u zelf met een gevaarlijke stof heeft gewerkt of daarmee in aanraking bent geweest omdat anderen in uw werkomgeving hiermee werkten. Ook zal de ISBG-medewerker u vragen hoe vaak dat gebeurde en hoe intensief deze blootstelling is geweest.

Na het huisbezoek
De ISBG-medewerker verzamelt alle informatie uit het gesprek en maakt hier een zogenaamd Rapport blootstelling door arbeid van, waarna u dit ontvangt. Kunt u zich vinden in de inhoud van het rapport? Dan hoeft u niets te doen. Wilt u iets veranderen of heeft u een aanvulling op het rapport? Neem dan binnen vijf dagen na ontvangst contact op met de behandelaar van uw aanvraag.

STAP 3. Diagnose en het oordeel van het deskundigenpanel

In deze stap vragen wij de diagnose en andere noodzakelijk medische informatie over u op bij de arts(en) voor wie u een medische machtiging heeft afgegeven.

Het deskundigenpanel, dat ondersteund wordt door Bureau Lexces, beoordeelt deze informatie samen met het Rapport blootstelling door arbeid. Het deskundigenpanel oordeelt of er sprake is van een beroepsziekte volgens de voorwaarden van de Regeling TSB.

Lexces is het landelijk expertisecentrum stoffengerelateerde beroepsziekten. Lexces bundelt kennis en expertise op het gebied van gevaarlijke stoffen en gezondheidsrisico’s voor werkenden.

STAP 4. Het advies

Tot slot adviseren wij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) over uw recht op de tegemoetkoming. Dit doen wij op basis van alle informatie die u ons gegeven heeft en het oordeel van het deskundigenpanel. De SVB is de organisatie die namens de overheid verantwoordelijk is voor de uitbetaling van de tegemoetkoming.

Wettelijke beslistermijn

In de regeling TSB is geregeld dat de SVB binnen 16 weken op uw aanvraag beslist. Lukt dat niet, dan mag de SVB de wettelijke beslistermijn verlengen met nog een keer 16 weken. Lukt het dan nog niet, dan mag de SVB u vragen akkoord te gaan met een nieuwe datum waarbinnen beslist gaat worden.

Tegemoetkoming en nabestaanden
U moet zich bij leven aanmelden bij het ISBG om recht te hebben op een tegemoetkoming. Bij overlijden na aanmelding hebben uw nabestaanden mogelijk recht op de tegemoetkoming. In dit geval dienen uw nabestaanden het SVB-aanvraagformulier binnen zes weken terug te sturen nadat wij deze ter ondertekening hebben toegezonden.

Contact
Heeft u een vraag of heeft u hulp nodig bij het invullen van de formulieren? Of wilt u misschien toch niet doorgaan met uw aanvraag? Neem dan contact op met de behandelaar van uw aanvraag.

Op deze pagina vindt u een overzicht van de voorwaarden voor de regeling TSB.

U kunt in aanmerking komen voor een tegemoetkoming als u aan de volgende voorwaarden voldoet:

• U heeft een beroepsziekte die in de TSB-regeling staat. De diagnose wordt, nadat u de aanvraag heeft ingediend, bevestigd door het deskundigenpanel van Lexces.
• Uw beroepsziekte is ontstaan door het werken met schadelijke stoffen in (het Europese gedeelte van) Nederland.
• Uw beroepsziekte is ontstaan bij een bedrijf dat onder de Nederlandse wet valt of viel.
• U heeft geen tegemoetkoming gekregen van de overheid voor een andere beroepsziekte via de TSB-regeling, de TAS-regeling, de TNS-regeling, of de CSE-regeling (schildersziekte).
• U heeft de aanvraag zelf ondertekend.

Vergoeding werkgever

Heeft u voor de beroepsziekte al een vergoeding gekregen van uw werkgever of opdrachtgever, maar is die lager dan het bedrag in de TSB-regeling? Dan kunt u een aanvraag doen. Het eerder ontvangen geldbedrag wordt dan van de tegemoetkoming afgetrokken.

Overlijden

Als u komt te overlijden voordat de aanvraag is opgestuurd, dan kunnen uw nabestaanden alsnog de aanvraag indienen. Dat moet binnen zes weken nadat het ISBG het aanmeldpakket heeft toegestuurd. De nabestaanden kunnen dan misschien nog een tegemoetkoming krijgen. Nabestaanden die recht hebben op de tegemoetkoming zijn in volgorde:

1. de langstlevende echtgenoot,
2. de minderjarige kinderen,
3. personen met wie de overledene in gezinsverband leefde,
4. andere erfgenamen, waarbij een verklaring van erfrecht getoond moet worden.

Meer informatie

De volledige tekst van de regeling Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten (TSB) vindt u via de volgende link.

Kijk op de pagina van uw beroepsziekte voor specifieke voorwaarden en om een aanvraag te doen.

• Longkanker door asbest
• Allergisch beroepsastma
• CSE (schildersziekte)

Op de pagina Uw aanvraag in vijf stappen vindt u meer uitleg over de aanvraagprocedure.

Kijk op de pagina Over de regeling TSB voor algemene informatie over de regeling.

Kijk voor meer informatie ook onder de veelgestelde vragen. Staat u vraag daar niet bij? Dan kunt u ons bellen op: 088-3037340.

Jan Stroo uit Nisse (73 jaar, Zeeland) moet even diep nadenken over de vraag wanneer hij is gestopt met werken. ‘Twaalf jaar geleden’, souffleert zijn echtgenote. Het overkomt hem wel vaker, dat hij het even niet meer weet. ‘Dan heb ik alle boodschappen keurig op een lijstje geschreven. Eenmaal in de winkel ben ik vergeten dat ik het lijstje in mijn broekzak heb gestopt.’

Schildersziekte
Stroo heeft CSE, in de volksmond bekend als OPS, ook wel de schildersziekte. Stroo liep de ziekte op door de jarenlange blootstelling aan oplosmiddelen. Zijn loopbaan voerde hem langs verschillende schildersbedrijven en een scheepswerf. Daar werkte hij niet alleen met synthetische verf, maar ook met wasbenzine, thinner, primers, antifouling en loodmenie. ‘Bovendien was ik in de bedrijven vaak degene die het beste op kleur kon mengen. Ook de kleuren die heel moeilijk na te maken waren. Dat deed ik gewoon met het handje, zonder enige bescherming.’

In die tijd had niemand nog van CSE gehoord
De klachten beginnen rond 1985, als Stroo dan zo’n twintig jaar schilder is. Zijn vrouw merkt op dat hij vergeetachtig wordt. Hij verliest zijn reuk en smaak. Soms kan hij ook wat ‘kort op de kar’ zijn. ‘De deur bij de dokter loop ik niet plat, maar op aandringen van mijn vrouw ben ik toch gegaan. De arts stuurde me naar huis met een paracetamolletje. Niet zo gek, want in die tijd had niemand nog van CSE gehoord.’

Vuistdikke map met documenten
Hoe hij nu zeker weet dat het om de schildersziekte gaat, heeft hij voor een belangrijk deel te danken aan zijn broer Han, die een verleden heeft als rechercheur. Toen in de media berichten verschenen over de regeling voor werknemers met CSE, bereidde hij de aanvraag bij het OPS-loket voor. De vuistdikke map met documenten over het arbeidsverleden van zijn broer en diens bezoeken aan de huisarts, was meer dan genoeg om de oplosmiddelen als de schuldige aan te wijzen.

Stroo krijgt na zijn pensioen nog een flinke klap te verwerken. In de zomer van 2017 krijgt hij een hartstilstand. Hij ligt een aantal dagen in coma, met hersenletsel tot gevolg. ‘Gelukkig gaat het nu heel goed met me. Mijn geheugen is nog altijd een zeef, maar ik heb mijn reuk en smaak in elk geval weer terug.’

Bovendien wil Stroo van stilzitten niets weten. Zijn vrouw moet hem regelmatig afremmen als hij weer eens als een jonge hond tekeer gaat in de tuin. Vijf minuten aan de koffie en hij wil alweer naar buiten. ‘Ik ben altijd iemand geweest die gewoon doorging met zijn werk. Ik probeerde alles zo goed mogelijk te doen en op tijd klaar te zijn. Het tempo van vroeger? Tja, dat zit er bij mij nog altijd in.’