Bent u professional op het gebied van CSE (schildersziekte)?

Als professional heeft u een belangrijke rol bij het diagnosticeren van (oud-)werknemers en zelfstandigen die in hun werk in aanraking zijn gekomen met gevaarlijke stoffen en ziek zijn geworden. Slachtoffers met de ziekte CSE kunt u attenderen op de regeling Tegemoetkoming Stoffengerelateerde Beroepsziekten (TSB). Op grond van deze regeling kunnen slachtoffers een eenmalige financiële tegemoetkoming van de overheid krijgen. Daartoe moeten ze een aanmelding indienen bij het Instituut Slachtoffers Beroepsziekten door Gevaarlijke stoffen (ISBG). De dienstverlening van het ISBG is kosteloos voor de slachtoffers en hun naasten. De medische deskundigen van Lexces beoordelen of het aannemelijk is dat aanvrager ziek is geworden door het werken met de gevaarlijke stof. U kunt bij Lexces terecht voor onder meer vragen over vroegsignalering en diagnostiek. De tegemoetkoming wordt uitgekeerd door de Sociale Verzekeringsbank (SVB).

CSE

Langdurige blootstelling aan vluchtige organische stoffen kan schade veroorzaken aan het zenuwstelsel waaronder de hersenen. Permanente hersenschade door beroepsmatige blootstelling aan neurotoxische stoffen wordt chronisch toxische encephalopathie (CTE) genoemd. Andere benamingen zijn organisch psychosyndroom of in de volksmond ‘schildersziekte’. Het Engelstalige synoniem is Chronic Solvent-induced Encefalopathy (CSE), dat specifiek verwijst naar het ontstaan van de ziekte door langdurige blootstelling aan vluchtige organische stoffen. De term CSE wordt in de TSB-regeling gebruikt.

De gezondheidseffecten van deze neurotoxische ziekte bestaan meestal uit een combinatie van zowel cognitieve en lichamelijke klachten. Kenmerkende verschijnselen zijn vergeetachtigheid, concentratieproblemen, vermoeidheid, hoofdpijn en karakterverandering. De karakterverandering bestaat uit prikkelbaarheid, gebrek aan initiatief of apathie. Andere veelvoorkomende klachten zijn stemmingsstoornissen, een verminderde reuk, overgevoeligheid voor alcohol en een verminderde seksuele belangstelling. Het lange termijn effect bestaat uit blijvende cognitieve beperkingen.

Blootstelling aan vluchtige organische stoffen kan zich voordoen in veel verschillende branches. Bekende sectoren waar (in het verleden) medewerkers met CSE zijn gediagnostiseerd zijn schilders, spuiters, drukkers, woning- of projectstoffeerders, productiemedewerkers van verf- en inktfabrieken, productiemedewerkers / chauffeurs van chemische bedrijven en parketvloerleggers. In Nederland wordt CSE veelal gezien bij een blootstellingsduur van 10 jaar bij overschrijding van vigerende grenswaarden voor de luchtconcentratie voor beroepsmatige blootstelling. Dit stemt overeen met bevindingen uit het buitenland.

De diagnostiek van CSE bestaat uit vijf stappen.

1. Passende gezondheidsklachten;
2. Relevante blootstelling aan vluchtige organische stoffen;
3. Relatie in de tijd tussen het ontwikkelen van gezondheidsklachten en de blootstelling aan vluchtige organische stoffen;
4. Uitsluiten van andere oorzaken van de gezondheidsklachten;
5. Passende afwijkingen bij neuropsychologisch onderzoek.

Voor het uitvoeren van de diagnose van CSE in de regeling TSB heeft Lexces een protocol opgesteld.